تولد فیبر نوری :
استفاده از نور بعنوان وسیله ای برای ارتباط ، پدیده جدیدی نیست . بشراولیه از نور برای ارسال پیام استفاده میکرد و با فرستادن علائم بصورت دود که خود نوعی ارتباط نوری بود مقاصد خاصی رابه دیگران ابراز مینمود.تا مدتها دود تنها وسیله ارتباطی میان افراد قبایل دور از هم بشمار میرفت . بشر پس از مدتی دریافت که از نور میتوان برای فرستادن پیام و رمز از طربق فانوسهای دریائی نیز بهره بگیرد. تجربیات اولیه و ابتدائی بشر در قرون بعد بصورت پیشرفته تری بکار گرفته شد.
برای برقراری ارتباط و انتقال پیام وجود فرستنده و گیرنده و محیط انتشار ضروری است. در سیستمهای مخابراتی، کابل بعنوان یکی از محیطهای انتشار و انتقال اطلاعات از فرستنده به گیرنده بکار میرود. بشر از مدتها پیش فکر استفاده از کابلهای دیگر بجای کابل فلزی را در سر میپروراند و برای جایگزینی سیستم کم هزینه اما دارای کیفیت بهتر و کاربرد بیشتر "شیشه و نور" را برای ارسال اطلاعات ، راه حل منطقی و مناسبی یافت و در نهایت الیاف نوری را مناسب تر از کابلهای فلزی تشخیص داد.
اولین کسانی که در قرون اخیر به فکر استفاده از نور افتادند ، انتشار نور را در جو زمین تجربه کردند. اما وجود موانع مختلف نظیر گردوخاک، دود، برف ، باران ، مه و ... انتشار اطلاعات نوری در جو را با مشکل مواجه ساخت . بعدها استفاده از لوله و کانال برای هدایت نور مطرح گردید . نور در داخل این کانالها بوسیه آینه ها و عدسی ها هدایت میشد ، اما از آنجا که تنظیم این آینه ها و عدسی ها کار بسیار مشکلی بود این کارها هم غیر عملی تشخیص داده شد و مطرود ماند.
کاکو و کوکهام انگلیسی برای اولین بار استفاده از شیشه را بعنوان محیط انتشار مطرح ساختند. آنان مبنای کار خود را بر آن گذاشتند که به سرعتی حدود 100 مگابیت بر ثانیه و بیشتر بر روی محیط های انتشار شیشه دست یابند. این سرعت انتقال با تضعیف زیاد انرژی همراه بود .این دو محقق انگلیسی ، کاهش انرژی را تا آنجا میپذیرفتند که کمتر از 20 سی بل نباشد . اگر چه آنان در رسیدن به هدف خود ناکام ماندند ، اما شرکت آمریکائی ( کورنینگ گلس ) به این هدف دست یافت. در اوایل سال 1960 میلادی با اختراع اشعه لیزر ارتباطات فیبرنوری ممکن گردید.
بنحویکه طرح یک منبع نوری تعدیل شده که بتواند اطلاعات را انتقال دهد ارائه شد. در سال 1966 میلادی ، دانشمندان در این نظریه که نور در الیاف شیشه ای هدایت میشود پیشرفت کردند که حاصل آن از کابلهای معمولی بسیار سودمندتر بود . چرا که فیبرنوری بسیار سبکتر و ارزانتر از کابل مسی است و در عین حال ظرفیت انتقالی تا چندین هزار برابر کابل مسی دارد.
توسعه فناوری فیبرنوری از سال 1980 میلادی به بعد باعث شد که همواره مخابرات نوری بعنوان یک انتخاب مناسب مطرح باشد. تا سال 1985 میلادی در دنیا نزدیک به 2 میلیون کیلومتر کابل نوری نصب شده و مورد بهره برداری قرار گرفته است.
فیبر نوری در ایران:
اولین فیبرنوری بین شهری بطول 54 کیلومتر بین تهران و کرج در سال 1368 اجرا گردید و در ادامه آن طرح فیبرنوری چهار مسیر با طول 516 کیلومتر در مسیرهای تهران - ساوه ، تهران - گرمسار- تهران - قزوین و ارتباط بین ساختمان میدان امام خمینی و مجتمع مخابراتی انقلاب اسلامی به اجرا گذاشته شد. بخشی از شبکه اصلی فیبرنوری بالغ بر 2130 کیلومتر مربوط به پروژه فیبرنوری بین المللی TAE است که با نصب و راه اندازی این پروژه ، آسیا و اروپا از طیق کابل نوری به یکدیگر متصل شده اند و ایران در این مسیر یکی از مهمترین مراکز ترانزیت مخابراتی است . دراینجا میتوان به نصب و راه اندازی پروژه فیبرنوری TAE داخل کشور از باجگیران تا مرز بزرگان و نصب و راه اندازی پروژه رادیوئی TAE و سیستم پشتیبان فیبرنوری در ترکمنستان اشاره کرد.
فن آوری مورد استفاده برای سیستمهای انتقال SDH میباشد که ظرفیت آن برای تجهیزات رادیوئی 155 مگابیت در ثانیه و برای تجهیزات فیبرنوری 622/2 مگابیت در ثانیه است و با به خدمت گرفتن این فن آوری انتقال 7440 هزار کانال صوتی روی هر زوج تار فیبرنوری امکان پذیر خواهد بود.
شایان ذکراست شرکت کابلسازی شهید قندی از سال 1368 در راستای خودکفائی صنعتی تولید کابل فیبرنوری را با ظرفیت 40 هزار کیلومتر در سال آغاز کرد.
مهمترین پروژه های فیبرنوری ایران:
مهمترین پروژه های فیبرنوری در کشور اعم از ارتباطات بین الملل و داخل کشور بشرح ذیل است:
1- پروژه TAE
پروژه مذکور یک شبکه مخابراتی فیبرنوری میان کشورهای اروپائی و آسیائی میباشد که طراحی و اجرا گردیده است و از شانگهای چین شروع و در فرانکفورت آلمان خاتمه مییابد.این پروژه علاوه بر تامین ارتباط مخابرات داخل کشورهای عضو ، ارتباط بین المللی کشورهای عضو را نیز برقرار مینماید. مسیر اصلی که پروژه در ایران طی کرده است 2130 کیلومتر میباشد که ورودی آن از مرز بازرگان در آذربایجان غربی و خروجی آن باجگیران در استان خراسان میباشد و از شهرهای تبریز ، زنجان ،قزوین ، تهران ،سمنان ، شاهرود ، سبزوار و قوچان میگذرد.
2- پروژه جاسک - فجیره
این پروژه در سال 1370 به طول 160 کیلومتر فیبرنوری بین جاسک و فجیره در کشور امارات مورد بهره برداری قرار گرفت و باعث سهولت در امر ارتباطات بین المللی بین ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس گردید.
3- پروژه فیبرنوری برنامه پنج ساله اول ، دوم و سوم
در راستای پیگیری جدی شبکه فیبرنوری بعنوان زیرساخت اصلی شبکه انتقال کشور ، برنامه پروژه های فیبرنوری در قالب خطوط اصلی ، بین الملل ، خطوط فرعی و بین مراکز شهری بمنظور تامین نیاز روزافزون ارتباطات مخابراتی ( تلفن ثابت - همراه - دیتا و ...) تنظیم گشته و در جهت تحقق اهداف قدمهای موثری برداشته شده است.
بطوریکه طی سالهای برنامه پنج ساله اول حدود 1577 کیلومتر فیبرنوری ( خطو اصلی ، خطوط بین الملل و بین مراکز شهری) و دربرنامه پنج ساله دوم حدود 7351 کیلومتر (خطوط اصلی و بین مراکز شهری) نصب و راه اندازی شده است. همچنین در برنامه پنج ساله سوم(83-79 ) نصب و راه اندازی 17132 کیلومتر فیبرنوری پیش بینی شده بود که با تلاش شبانه روزی پرسنل متخصص شرکت مخابرات ایران تا پایان برنامه ، 16249 کیلومتر آماده بهره برداری گردید.
حذف 
